مهم نیست در کجای دنیا هستید، انواع لوبیا از مواد غذایی اصلی برای هر آشپز خانه هستند. چرا که نه تنها طعم ملایم آن با مجموعه‌ای از چاشنی‌ها و ادویه‌ها خوراک عالی‌ای می‌شود، بلکه لوبیا سرشار از فواید سلامتی نیز هست. علاوه بر منازل، قطعا لوبیا یکی از مواردی است که همیشه در لیست خرید فروشگاه‌ها، رستوران‌ها، هتل‌ها، آسایشگاه‌ها، کترینگ‌ها و… وجود دارد.

لوبیا دقیقاً چیست؟

لوبیا به همراه نخود، لپه و عدس همگی جزء حبوبات طبقه بندی می‌شوند. آن‌ها بذر گیاهان گلدار خانواده بقولات (Fabacea) هستند. لوبیا معمولاً در غلاف‌هایی با بیش از یک لوبیا رشد می‌کند.

انواع لوبیا سرشار از فیبر و ویتامین B هستند و به کاهش کلسترول و قند خون کمک می‌کنند. همچنین آن‌ها به عنوان منبع پروتئین عمل می‌کنند و جایگزینی عالی برای گوشت می‌باشند. با این تفاوت که بسیار ارزان‌تر از گوشت هستند.

گفتنی است که قرار دادن لوبیا در رژیم غذایی فواید بسیاری برای سلامت افراد دارد. انواع لوبیا در بازار به دو صورت کنسرو شده و خشک وجود دارد. استفاده از کنسرو لوبیا باعث صرفه‌جویی در وقت می‌شود زیرا لوبیا کاملاً پخته و فقط نیاز به گرم کردن مجدد دارد. با این حال، گاهی لوبیاها در فرآیند کنسرو کردن طعم خود را از دست می‌دهند، بنابراین برخی افراد ترجیح می‌دهند آن‌ها را خشک بخرند بخیسانند و بعد بپزند. اما انواع مختلف لوبیا، کدامند؟ درادامه لیستی از انواع لوبیا و نحوه آشپزی با آن‌ها را آورده‌ایم که امیدواریم برای شما مفید باشد.

انواع لوبیا

1- لوبیا سیاه

لوبیا سیاه جزء اصلی بسیاری از غذاهای مکزیکی و برزیلی است. این نوع لوبیا بافتی مخملی صاف و طعم ملایم دارد. همچنین نسبت به بسیاری دیگر از غذاهای پر کربوهیدرات دارای شاخص گلیسمی پایین‌تری است که در پیشگیری از ابتلا به قند خون مفید خواهد بود. لوبیا سیاه همراه با سالاد و سوپ در جذب پروتئین موثر است. علاوه بر این، یک جایگزین سالم برای گوشت یا حتی آرد می‌باشد!

غذاهای محبوب با لوبیا سیاه

• پلو با لوبیا سیاه
• برگر لوبیا سیاه
• املت و تورتیلا
• ناچوی مرغ
• و …

2- لوبیا چشم بلبلی

این لوبیا رنگی بژ با لکه سیاه چشم نواز دارد، از این رو به آن “لوبیا چشم بلبلی” یا “سیاه چشم” می‌گویند. طعم این نوع لوبیا مکمل غذاهای نمکی است. این نوع لوبیا منبع عالی فولات است. فولات یک ماده مغذی مهم به ویژه برای زنان باردار است. آنها را در آب مرغ بجوشانید تا لوبیاهای لطیف و چاق شوند. چاشنی مورد علاقه خود و حتی مقداری سبزی برای غذای جانبی عالی اضافه کنید!

غذاهای محبوب با لوبیا چشم بلبلی

• پلو لوبیا چشم بلبلی با شوید و مرغ
• پلو لوبیا چشم بلبلی با گوشت چرخ کرده
• لوبیا چشم بلبلی پلو با تن ماهی
• پلو لوبیا چشم بلبلی با ماهیچه
• و …

3- لوبیا سفید (کانلینی)

این لوبیاهای سفید رنگ که به لوبیا سفید ایتالیایی نیز معروف است، یکی از رایج‌ترین انواع لوبیا است. این نوع یک مکمل محبوب برای سوپ، سالاد و بسیاری از غذاهای ایتالیایی می‌باشد. آنها شکل خود را به خوبی حفظ می‌کنند.

غذاهای محبوب با لوبیا سفید

• خورشت لوبیا سفید با کوفته قلقلی
• خورشت اسفناج با لوبیا سفید
• بیورینگ بادمجان با لوبیا سفید
• خورشت لوبیا سفید با مرغ
• خوراک لوبیا سفید
• سالاد با لوبیا سفید
• دیپ لوبیا سفید
• و …

4- لوبیا گاربانزو (نخود)

نخود، که به عنوان لوبیا گاربانزو نیز شناخته می‌شود، شکلی گرد و بافت سفت دارد. نوعی حبوبات است که به دو نوع اصلی دسی و کابل تقسیم می‌شود. نخود کابل بزرگتر است، پوسته بیرونی نازک و رنگ روشن‌تری دارد. نخود دسی یک دانه کوچکتر با پوشش بیرونی ضخیم است. پوسته بیرونی قبل از خوردن باید جدا شود. این نوع نخودها در چندین رنگ مختلف از جمله قهوه‌ای، سیاه، سبز و زرد موجود هستند.

تفاوت لوبیا گاربانزو با نخود در چیست؟ خیلی از افراد این دو را جدا از هم می‌دانند، در حالی که بایستی گفت این گونه نیست. لوبیا گاربانزو همان نخود می‌باشد، اما چرا برخی اوقات به نخود، لوبیا گاربانزو گفته می‌شود؟ زمانی که نخود متعلق به کابل باشد دیگر به آن نخود نمی‌گویند و از واژه‌ی لوبیا گازبانزو استفاده می‌کنند. این درحالی است که ویژگی‌های آن‌ها هیچ گونه تفاوتی ندارد. نخود حاوی پروتیین و فیبر است و برای انواع غذاها، مورد استفاده قرار می‌گیرد.

5- لوبیا کشاورزی (شمالی بزرگ)

این نوع دیگری از لوبیا سفید است که اغلب با کانلینی یا لوبیا دریایی اشتباه گرفته می‌شود. این نوع به دلیل بافت سبک و توانایی جذب آسان ادویه‌ها برای استفاده در سوپ، خورشت یا پوره ایده آل است. ناگفته نماند که پر از کلسیم می‌باشد! این لوبیا عمدتا در استان های شمالی کشور مانند گیلان و استان زنجان کشت می‌شود. لوبیای کشاورزی جایگزین بسیار عالی لوبیا چیتی و قرمز در خورشت قرمه سبزی می‌باشد.

6- لوبیا قرمز

این لوبیا تقریبا معروف‌ترین و رایج‌ترین نوع لوبیا در ایران است. به جهت شباهت ظاهری به کلیه، به لوبیای کلیوی نیز نامیده می شود. واقعیت جالب: لوبیا تقریباً به اندازه بلوبری آنتی اکسیدان‌های ضد سرطانی دارد. همچنین مملو از پروتئین، اسیدهای چرب امگا 3 مفید برای قلب و آهن می‌باشد. برای پختن غذا با لوبیا گزینه‌های بی پایانی وجود دارد که قرمه سبزی محبوب‌ترین آن‌ها است.

7- لوبیا لیما

لوبیای لیما با نام علمی: Phaseolus lunatus جزو حبوبات است و عموماً به عنوان کره لوبیا شهرت دارد. به این لوبیا، لوبیای فندقی نیز گفته می شود، چون طعم آن بسیار شبیه به فندق است. به دلیل طعم عالی این لوبیا، در انواع سالاد، سوپ، به همراه برنج و حتی کیک نیز استفاده می شود. این نوع بومی مناطق آمریکای میانه و آمریکای جنوبی است. دو نوع لوبیا لیما وجود دارد که از نظر سایز متفاوت هستند.

• نوع بوش: آن‌هایی هستند که دانه های کوچک را تولید می‌کنند. این نوع اغلب به عنوان لیما نوزاد و گاهی هم با عنوان لوبیای کره‌ای خوانده می‌شود.
• نوع وین: این گیاه دانه‌های بزرگ را تولید می‌کند. معمولا، سایز مدل بزرگتر لوبیا چهارسانتی‌متر ارتفاع دارد، در حالی که نوع کوچکتر آن حدود سه سانتی‌متر رشد می‌کند. وجه مشترک میان آن‌ها این است که حالتی چرب و کره‌ای داشته و طعم خوشایند و شیرین دارند.

8- لوبیا چیتی

لوبیا چیتی دارای رنگ صورتی مایل به نارنجی با لکه‌های زنگ زده است. نام این لوبیا ریشه اسپانیایی دارد و به دلیل ترکیب قرمز و بژ آن به لوبیای نقاشی شده معروف است. این کلمه ریشه ای اسپانیایی دارد. این نوع سرشار از مواد غذایی مهم از جمله :آهن ، ویتامین، فیبر و پروتئین می‌باشد که آن را مورد توجه قرار داده است. لوبیا چیتی طرفداران زیادی دارد و این تنها به خاطر طعم و مزه آن نیست بلکه منبع غنی پروتئین و فیبر بوده و چربی کمی دارد.

غذاهای محبوب با لوبیا چیتی

• ترشی قرمه
• خوراک لوبیا چیتی
• خوراک مرغ و لوبیا چیتی
• و …

9- لوبیا عروس

لوبیا عروس برای اولین بار در قرن 19 میلادی در کشور پرو، شهر لیما  کشت شده است. این لوبیا به خاک حاصل خیز و غنی که درصد رطوبت پایین دارد نیاز دارد. لوبیا عروس از انواع دیگر لوبیا ها بزرگ‌تر است، بافتی نرم مانند سیب زمینی پخته شده و مزه‌ای مانند میوه بلوط دارد.

غذاهای محبوب با لوبیا عروس

• کتلت لوبیا عروس
• خوراک لوبیا عروس
• قرمه سبزی با لوبیا عروس

10- لوبیا سویا

 سویا بسیار پر خاصیت و محبوب است. به طوری که در دهه‌های اخیر به شدت مورد توجه قرار گرفته و فرآورده های بسیاری نیز از آن تهیه شده است که عبارتند از: شیر سویا، پروتئین خالص سویا و پنیر سویا. این فرآورده‌ها، جایگزین‌های مناسبی برای شیر گاو و گوشت قرمز هستند.

11- لوبیا سبز

قابل توجه است که لوبیا سبز نیز از دسته حبوبات بوده و جزو سبزیجات قرار نمی‌گیرند زیرا که سبزیجات به گیاهان یک ساله گفته می‌شود. این نوع با نام علمی: Phaseolus vulgaris از خانواده باقلائیان، که بسیار کم کالری بوده و فاقد چربی اشباع می‌باشد. لوبیا سبز منبع خوبی از ویتامین‌ها، مواد معدنی و ریز مغذی‌ها است. لوبیا سبز در مقایسه با لوبیا خشک، کالری بسیار کمی دارد. به طوری که در 100 گرم آن تنها 30 کالری انرژی نهفته‌ است، در حالی که 100 گرم لوبیا قرمز و سفید خشک 340 کالری و لوبیا چشم بلبلی 130 کالری انرژی دارد.

غذاهای محبوب با لوبیا سبز

• لوبیاپلو
• خوراک لوبیا سبز
• خورشت لوبیا سبز
• و …

جمع بندی

لوبیا یکی از پرمصرف‌ترین حبوبات و از بهترین منابع پروتئین گیاهی است که باید در برنامه غذایی همه افراد قرار بگیرد. پر مصرف‌ترین انواع لوبیا در ایران معمولا چشم بلبلی، چیتی، قرمز، سفید و سیاه است.

توجه داشته باشید! لوبیا چشم بلبلی معمولا آفت نمی‌زند و نیازی به سم پاشی ندارد. این نوع لوبیا حاوی بیشترین مقدار پروتئین گیاهی در خانواده خودش است. بنابراین، می‌توان گفت سالم‌ترین نوع لوبیا به شمار می‌رود. 

لوبیا چیتی یا لوبیا رومی نسبت به لوبیا سفید و قرمز نفخ کمتری ایجاد می‌کند و نسبت به سایر لوبیا فیبر بیشتری دارد. لوبیا قرمز به دلیل شکلی که دارد به نام لوبیا کلیوی هم شناخته می شود. هر 100 گرم لوبیا قرمز 333 کالری دارد. درواقع در مقایسه با سایر انواع لوبیا حاوی بیشترین مقدار کالری است.

لوبیا سیاه طعمی منحصر به فرد بین گوشت قرمز و قارچ دارد که باعث محبوبیت این نوع لوبیا شده است. مقدار آنتی اکسیدان و اسید فولیک در لوبیا سیاه نسبت به سایر لوبیاها بیشتر است. 

لوبیا سفید جزو خوراکی‌های ضد باکتری محسوب می‌شود و مصرف منظم آن می‌تواند از رشد سلول‌های سرطانی پیشگیری کرده و سطح کلسترول را پایین بیاورد. مقدار سدیم موجود در لوبیا سفید بیشتر از سایر لوبیاها است. 

 با وجودی که لوبیا ها تقریبا خواص مشابهی دارند ولی طعمشان هنگام پخت کمی متفاوت است. با این حال، در هنگام پخت غذاهایی که با لوبیا درست می‌شوند، می‌توان هریک از انواع لوبیا را به جای یکدیگر استفاده کرد.